Zoeken

Nieuwe modellen van participatie

Home  /  Knowledge sharing  /  Blog  /  Nieuwe modellen van participatie

Nieuwe modellen van participatie

Het kapitalisme en vennootschapsrecht van de 21ste eeuw

Er heerst een wijdverspreide vergissing. Kapitalisme en liberalisme zijn niet inherent slecht. Beide hebben de levensomstandigheden wereldwijd de laatste 170 jaar fundamenteel verbeterd. Het zijn de huidige aberraties van het systeem die vaak onaanvaardbaar zijn.

In de laatste weekendeditie (16 - 17 april 2022) van de invloedrijke Vlaamse zakenkrant De Tijd prijkt op de eerste pagina dat de salarissen van de Belgische CEO’s met 14% stijgen (ongeacht de nuances die daarbij gemaakt zouden kunnen worden). Bijna simultaan liet president-elect Macron weten dat de vergoeding van de CEO van Stellantis schokkend en overdreven is … Really?

Alle media leven richting de hype van de nakende Franse verkiezingen. De Financial Times berichtte in een “Big Read” bijdrage vorige week dat in de streek van de Gironde de verarming (om niet te zeggen de verpaupering) van de werkende klasse op het platteland in Frankrijk van hand over hand toeneemt. In de gemeente Pauillac (toch geen naam die traditiegetrouw geassocieerd wordt met armoede…) plaatsen de inwoners grote trompe l’oeil borden voor lege winkelramen. In de stedelijke centra daarentegen wordt comfortabel geleefd. Hoe lang nog?

In de Verenigde Staten woedt thans een debat over de mogelijke impact van cryptomunten op de (gedeeltelijke) aanpassing van het huidig kapitalistisch model. The Economist wijdt er over uit in haar recentste bijdrage. Een voorloper is Helium, die klanten aanbiedt om thuis hot spots te installeren voor gebruik van hun internet geconnecteerde toestellen. Als compensatie worden de klanten geïncentiveerd met crypto tokens. Gebruikers van social media zoals Facebook en Twitter zouden dan weer kunnen meewerken aan de ontwikkeling van deze platformen en aldus vergoed worden in aandelen (en winstparticipaties). Zijn dat oplossingen voor de werklozen op het platteland? Misschien. Maar de ideeën gaan verder.

Werknemersparticipaties in de klassiekere vorm maken immers ook meer opgeld.

Algemeen kunnen de navolgende bestaande aandelenvormen worden onderscheiden:

  • Share purchase plans: werknemers verkrijgen het recht om tegen betaling (veelal met korting) aandelen in de vennootschap-werkgever te verwerven.
  • Free shares: toekenning van aandelen aan werknemers zonder betaling en/of levering van enige tegenprestatie.
  • Restricted shares: toekenning van aandelen aan werknemers die slechts na verloop van een bepaalde periode (lock-up) of bij vervulling van bepaalde voorwaarden (vesting and exercise conditions) kunnen worden verkocht.
  • Performance shares: toekenning van aandelen indien aan bepaalde vooraf gedefinieerde prestaties is voldaan.

Los van de gebezigde techniek beoogt de werknemersparticipatie de betrokkenheid van het personeel te vergroten. De motor van de daaruit voortvloeiende welvaart en welzijn is en blijft de onderneming. Het gaspedaal is de interesse en de vindingrijkheid van de medewerkers. Het vernieuwde Belgische vennootschapsrecht maakt het nog beter mogelijk om dergelijke werknemersparticipaties te modelleren. 

Het lijkt een beter idee dan Just Eat Takeaway die haar kaderleden meenam voor een uitje skiën in Arosa. Verlies van de onderneming: 1 miljard EUR. Kost van het tripje: 15 miljoen EUR. Hoe lang nog?

- Dirk Berckmans